قره باغی های همدان (عباس خان قره باغی 1213 _ 1288 هجری شمسی )






"گرنگهدار من آنست که من می دانم"    چگونه ضرب المثل شد؟


               واقعه ای تاریخی که این شعر را به صورت ضرب المثل درآورده است .

آقامحمدخان قاجار در دوران سلطنت خویش دوباربه جنگ روسها و فتح گرجستان شتافت . بار اول در سال 1029 هجری قمری با شصت هزار سپاهی به گرجستان عزیمت کرد و هراکلیوس ولی آنجا را که به جانب روس متمایل بود گوشمالی داده شهر تفلیس را قتل عام و کلیساها را خراب کرد . کشیشها را دست و پا بسته در آب افکند و دختران و پسران تفلیسی را به اسارت گرفت .

بار دوم در سال 1211 هجری بود که خبررسید کاترین ملکه روسیه سپاهی بیکران به جانب ایران گسیل داشته گرجستان و دربند و باکو وگنجه و طالش در معرض خطرقرار گرفت .
آقا محمدخان جنگ با امیر بخارا را به تعویق انداخته سریعاً به سوی گرجستان حرکت کرد ولی در همان اوقات کاترین فوت شد و جانشین او پل امر به مراجعت لشکریان منصرف شده به سوی قراباغ شتافت و تصمیم به تسخیر قلعه شوشی گرفت چه ابراهیم خلیل خان رییس ایل جوانشیر و حاکم قلعه شوشی سر مخالفت داشت و به هیچ وجه حاضر به اطاعت و تمکین نبود .

توضیحاً یادآور می شود که قلعه شیشه هم می گفتند و در کتب تاریخی با هر دو اسم معروف و مشهور است . سرسلسله قاجار قلعه شوشی یا شیشه را در محاصره گرفت و برای آنکه از خونریزی و کشتار جلوگیری شود این شعر را برای ابراهیم خلیل خان حاکم قلعه فرستاد:

زمنجنیق فلک سنگ فتنه می بارد

تو ابلهانه گریزی به آبگینه حصار؟


که منظور از آبگینه حصار همان قلعه شیشه یا شوشی است . ابراهیم خلیل خان که سرتسلیم و اطاعت نداشت این شعر را که منسوب به خیرانی است در پاسخ آقا محمدخان فرستاد :

گرنگهدار من آنست که من می دانم

شیشه را در بغل سنگ نگه میدارد


که البته در این بیت مراد و مقصود ابراهیم خلیل خان از شیشه همان قلعه شیشه یا شوشی بوده که با استفاده از صنعت شعری ابهام آن را به کار برده است .درهرصورت شعر بالا از آن تاریخ ضرب المثل شد و بالمناسبه مورد استناد و تمثیل قرار گرفت .

برای آنکه فرجام کار دانسته شود یادآور می شود که قلعه شوشی به زودی فتح شد ولی این آخرین فتح آقا محمدخان قاجار بود زیرا چند روز بعد در بیست و یکم ذیحجه سال 1211 هجری به دست دو نفر مجرم که حکم قتلشان را صادر کرده بود به قتل رسید .

.قلعه شوشا - شهرشوشی -قره باغ


   

 

     *  نقش قره باغیها درت وحکومت دوره قاجار *

 

نوسینده : پرویز زارع شاهمرسی

 

سلسله قاجاریه٬ از نظر تبار٬ قرهباغی هستند .عنایت ویژه پـادشاهان ودولتـمردانقاجار به قرهباغ و قرهباغیان حاـکی از این امر است .قبیله قاجار از گروه قبایل ذوالقـدر است .قاجارها در دوره حکومت آققویونلوها از شام به آذربایجان آمدند و در قرهباغ ساکن شدند.آنان در 1491 میلدی در بردع و گنجه بودند .با گذشت زمان٬ طوایف ”ایگیر میدورد) در زبان ترکی به معنی (24 و” اوتوزایکی) در زبان ترکی به مـعنای  (32نیز به آنان پیوستند و در قرهباغ ساکن شدند .قاجارها در برپایی حکومت صفوی نقش مهمی داشتند2.آنان٬ با تلش فراوانی که در زمان افشاریه و زندیه برای رسیدن به قدرت مبذول داشتند٬ سرانجام توانستند به سریر پـادشاهی نـزدیک شـوند .در زمـان حکومت قاجاریه دو دوره جنگ میان ایران و روسیه رخ داد که منجر به جدایی قفقاز ازایران و الحاق آن به روسیه شد.

در زمان حکومت قاجاریه و جنگهای ایران و روس٬ بسیاری از قرهباغیان بـه ایـران

کوچ کردند و افرادی از آنان صاحب مقامات و مناصبی شدند .یکی از قبایلی که در این
باره میتوان نام برد٬ قبیله جوانشیر است .جوانشیرها مهمترین شاخه گروه” اوتوزایکی
ها هستند .




"احمد خان در حدود سال 1214 یا 1215 ق درقزوین،به دستور فتحعلیشاه قاجار،دختر خود را به ازدواج محمد علی میرزا پسر شاه وحکمران قزوین درآورد. 6حسین پاشا خانجوانشیر امیر بهادر جنگ(جد خانواده بهادری)وزیر دربار مظفر الدین شاه قاجار بود. همچنین ابو الفتح بیگ پسر خان قره‌باغ نیز به عنوان گروگان به تهران اعزام شد. فضلعلی خان قره‌باغی(امیرتومان)نیز در به تخت نشستن محمد شاه دلاوری کرد و در1251 ق حاکم مازندران شد. احترامی که فتحعلی شاه برای آغابیگم جوانشیر قائل بود،باعث شد خواهرزادۀ اوماهچه بیگم آغا،دختر حسینقلی خان دنبلی،را برای پسرش محمد تقی میرزاحسام السلطنه که امیر تیمور میرزا حاصل این ازدواج بود. &%03708IMTG037G% (به تصویر صفحه مراجعه شود)[4595-4 ع] که احمد خان دنبلی حاکم قدرتمند خوی در جهت نزدیکی به ابراهیم خلیل خانجوانشیر،دختر او را برای پسرش حسینقلی خان دنبلی گرفته بود که محمد صادق خاندنبلی از این بانو متولد شد. محمد صادق خان از 1212 به مدت دو سال حاکم خو
ی بود. آخرین حاکم گنجه ازاین خاندان،جواد خان زیاداوغلوی قاجار بود که در جنگ با ژنرال سیسیانوف در سومژانویه 04 میلادی کشته شد و گنجه به تصرف روسیه درآمد. عادل خان در باکوبا ریحانه خانم دختر ژنرال حسن آقا باکیخانوف،فرزند عباسقلی بیگ باکیخانوف(نویسنده کتاب گلستان ارم)که از جانب مادر با بهمن میرزای قاجار خویشی داشت،ازدواج کرد. از آثار فرهنگی شهر اردبیل نیز می‌وان به خانۀ هاشمی(یاخانۀ خلیل‌زاده)واقع در روبه‌روی مسجد منصوریه اشاره کرد که به توسط خانوادههاشمی(که به سبب مهاجرت از قره‌باغ به اردبیل مشهور به قره‌باغی بودند)در سال1311 ه‍ ق ساخته شده است."

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

wecant مجتبی دینی مهندسی فناوری اطلاعات . دانلود رایگان مقاله فروشگاه اینترنتی قاصدک طلایی روانشناسي کودک و نوجوان -قصه درماني-بازي درماني مشاغل اصفهان مجموعه ای از هیچ r845 atiehpress